همانطور که میدانیم طب امروز به سوی درمان بوسیله گیاهان دارویی رفته است و سعی در درمان بیماریها از طریق گیاهان دارد. در این مقاله سعی داریم با یکی از این گیاهان آشنا شویم.
ضد نفخ شکم,ضد نفخ گیاهی,ضد نفخ معده,ضد نفخ,ضد نفخ روده,ضد نفخ قوی,ضد نفخ نوزاد,ضد نفخ شدید,ضد نفخ شکم,ضد نفخ در بارداری,طب سنتی و گیاهان دارویی-داروی گیاهی,طب سنتی و گیاهان دارویی-داروی گیاهی
زیره و پیشگیری
در پیشگیری از بروز :
* نفخ و اسپاسم روده بخصوص در بیماران با روده تحریک پذیرIBS
* چاقی
موثر است.
خانواده:
(Umbeliferae Apiaceae)
مشخصات:
گیاهی 3 ساله با ریشه دوکی شکل و ساقه ای منشعب. برگها شانهای پخشیباشند. هر گل آذین شامل چتر مرکبی است که خود مشتمل از 15 چتر کوچک میباشد با گلهای سفید که هر گل 5 گلبرگ 5 پرچم و یک کاسه کاهش یافته دارد. میوه شیزوکارپ کشیده تخممرغی و دارای رگههای طوتی برجسته میباشد.
زمان جمع آوری آن هنگام رسیدن میوههایش میباشد.
پراکندگی:
شمال و مرکز اروپا، عراق، ایران، افغانستان، روسیه و قفقاز
در ایران در استانهای گیلان، آذربایجان، همدان، کرمان و قزوین کشت میشود.
بخشهای مورد استفاده:
میوه
ترکیبات شیمیایی:
لیمونن کاروون
خواص:
ضدنفخ: قویترین ضد نفخ گیاهی میباشد.
ضد اسپاسم: از اسپاسم عضلات صاف روده میکاهد.
ضد میکرب: اثرات ضد میکربی متوسط دارد.
افزایش دهنده میزان متابولیسم بدن
موارد مصرف:
پیشگیری:
نفخ: از بروز نفخ جلوگیری میکند.
اسپاسم: بطور مستقیم وغیر مستقیم (با کاهش باد روده) از اسپاسم روده جلوگیری میکند.
چاقی: با افزایش سوخت وساز بدن منجر به کم شدن بروز چاقی میشود.
درمان:
نفخ: بخصوص اگر رودهای باشد، در بیماران روده تحریک پذیر IBS بسیار موثر است. {(خوراکی) معادل وکمکی}
اسپاسم روده: اگر همراه با اتساع رودهها باشد موثرتر است. {(خوراکی و موضعی) معادل وکمکی}
چاقی: در رژیمهای لاغری از زیره استفاده و سوءاستفاده میشود.
تداخلات دارویی:
زیره سبز باعث کاهش قند خون شده لذا در مصرف توام با داروهای کاهنده قندخون باید احتیاط شود.
موارد منع مصرف و احتیاط:
* مصرف بیش از اندازه آن در رژیمهای لاغری برای سلامتی مضر میباشد.
* جهت تعدیل عوارض و افزایش اثر در رژیمهای لاغری بهتر است همراه لیموترش مصرف گردد.
مصرف در دوران بارداری:
ممنوعیتی از مصرف آن گزارش نشده است.
مصرف در دوران شیردهی:
ممنوعیتی از مصرف آن گزارش نشده است.
درمان دارویی ریزش مو (قرص فیناستراید )
قرص فیناستراید (propecia) به مقدار یک میلی گرم در روز داروئی است که فقط درآقایان قابل استفاده است . مکانیسم اثر فیناستراید مهار فعالیت آنزیم پنچ آلفارداکتازدر ریشه مو می باشد ولذا مصرف آن اثر قابل ملاحظه ای بر تستوسترون بدن ندارد .
متعاقب مصرف فیناستراید میزان دی هیدروتستوسترون تا حدود 3/2 کاهش پیدا کرده در حالیکه تستوسترون تغییری نمی کند .تاثیر پذیری قرص فیناستراید در بهبود ریزش مو در فرق سر بیشتر از جلوی سر وخط رویش مو بوده ونیز مصرف فیناستراید منجر به رشد موها ضخیم وبلند می گردد .
اثر درمانی قرص فیناستراید حدود 6-3 ماه پس از شروع دارو مشخص شده ویکسال بعد کاهش پیدا می کنند .قرص فیناستراید بی خطر بوده وعوارض جانبی آن خفیف ،اندک واکثرا قابل برگشت می باشند .
این عوارض عمدتا مربوط به کاهش خفیف در اعمال جنسی مردانه (مانند کاهش میل جنسی ، اختلال درنعوظ وکاهش حجم منی ) بوده و اهمیتی ندارند زیرا اولا با ادامه درمان به تدریج ناپدید شده وثانیا در صورت قطع درمان نیز ظرف مدت کوتاهی ازبین می روند .در ارتباط با قرص فیناستراید هیچگونه تداخل دارویی ویا آثار سو بر کبد ، مغز استخوان ، چربی خون وتعداد اسپرم ها مشاهده نشده است .
استفاده ازقرص فیناستراید در خانم ها ممنوع است .همچنین خانمهای حامله نبایستی تماس پوستی با قرص فیناستراید داشته باشند .(مثلا نباید با دست خود دارو رابه شوهرشان بدهند) .
نظر به اینکه مصرف فیناستراید موجب اختلال در اندازه گیری یک ماده مربوط به تشخیص سرطان پروستات در آزمایش خون می گردد لذا فرد مصرف کننده فیناستراید درصورت مراجعه به پزشک بایستی استعمال این قرص رابه ایشان اطلاع دهد .در صورتی که فرد در حال مصرف قرص فیناستراید قصد بچه دار شدن دارد بهتر است به طور موقت مصرف آن را قطع نماید .
البته در مورد این مطلب توافق نظر موجو ندارد .اثرات درمانی فیناستراید وماینوکسیدیل با قطع مصرف آنها در عرض چند ماه از دست رفته وریزش موهای فرد دقیقا به وضعیت اولیه یعنی حالت قبل از مصرف دارو باز می گردد .
توجه داشته باشید که با قطع مصرف این داروها ریزش موها تشدید نمی گردد، بلکه موهایی که تحت اثر این دارو حفظ شده ویا ضخیم تر شده بوده اند به دلیل قطع دارو به تدریج به وضعیت اولیه خود در آمده وتحت تاثیر فرآیند طاسی مردانه دوباره دچار ضعیف شدگی ودر نهایت ریزش می شوند .
علی رغم موقتی بودن اثرات مثبت داروهای فوق ومشکلات مصرف آنها ،متخصصین پوست غالبا توصیه می کنند که این داروها در کنار کاشت مو طبیعی برای چند سال (وگاهی تا آخر عمر ) استفاده شوند .
علت این است که معمولا بهترین نتیجه کاشت مو برای طاسی مناطق جلو وقله سریه وجود آمده ونیز بالاترین نتیجه مصرف این داروها برای طاسی منطقه ورتکس (پشت سر) حاصل می گردد لذا منطقی است که نتیجه بگیریم مصرف همزمان این داروها با کاشت مو نتایج مفید پیوند مو رافوق العاده تشدید نموده ورضایتمندی بیمار وپزشک را افزایش می دهد .
مطالعات محققان کلینیک مایو در آمریکا نشان می دهد که کاهش عملکرد حافظه بر اثر افزایش سن، در مردان شدیدتر از زنان است.
این مطالعات نشان می دهد که مشکلات حافظه مرتبط با پیری، در مردان شدیدتر از زنان است و این موضوع هیچ ارتباطی با ژن مرتبط با آلزایمر (ژن APOE ε4 ) ندارد.
این تحقیقات بر روی 1246 داوطلب و با استفاده از تصویربرداری MRI و ارتباط این ژن با تجمع آمیلویید و بیماری آلزایمر انجام شده است.
تمام این موارد نشان می دهد که حافظه مردان با افزایش سن، آسیب پذیر تر از حافظه زنان است؛ البته این موضع ارتباطی به بیماری آلزایمر ندارد.
بیماری پیش رونده آلزایمر شایع ترین نوع زوال عقل است که باعث اختلال در حافظه، تفکر و رفتار فرد می شود. این بیماری معمولا پس از 60 سالگی بوجود می آید ولی دلیل آن همیشه کهولت سن نیست و عوامل ژنتیکی، سکته مغزی و شوک عاطفی نیز می توانند منجر به این بیماری شود.
در آمریکا در هر 67 ثانیه، یک نفر به آلزایمر مبتلا می شود و در حال حاضر بیش از 5 میلیون نفر در آمریکا به این بیماری مبتلا هستند.
نتایج این تحقیقات در نشریه JAMA Neurology منتشر شده است.
اِسپَند (نام علمی: ‘Peganum harmala’)، اسپند یا اسفند گیاهی چندساله یا پایا از تیره نیتراریاسه (Nitrariaceae) است. اسپند گیاهی است دارای ارتفاعی به طول حدود 30 تا 50 سانتی متر. ظاهر آن بوته مانند، دارای برگهای سبز با تقسیمات باریک و دراز و نامنظم است. گلهای آن درشت و دارای کاسبرگ نازک و گلبرگ بزرگ به رنگ سفید مایل به سبز، میوه آن پوشینه و حاوی دانههای متعدد به رنگ سیاه است. بو دادن دانههای اسفند در نزد برخی جهت جلوگیری از چشم زخم موثر دانسته شده است.
ترکیبات شیمیایی
گیاه اسپند دربردارنده مواد ضد میکروبی از نوع فلاونوئیدها و آلکالوئیدها میباشد، که این مواد در بخشهای مختلف آن (دانه، کالوس و نهال) زیاد یافت میشود. از جمله آلکالوئیدهای مهم آن میتوان به آلکالوئید هارمین، هارمالین، هارمالول و پگانین و آلکالوئیدهای کینازولین اشاره کرد.
خواص دارویی
در طب سنتی از عصارههای گیاهی اسپند جهت افزایش ترشح شیر، دفع ترشح شیر، دفع کرمهای روده، درمان روماتیسم، افزایش قدرت جنسی و نیز به عنوان یک مسکن جهت رفع درد معده بکار میرفت. در تحقیقات آزمایشگاهی که از عصاره اسپند جهت از بین بردن میکروبها استفاده شدهاست. عصارههای حاصل از کالوس خواص ضد میکروبی در برابر میکروبهایی نظیر استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیا کولی و کاندیداآلبیکانس را نشان دادهاست.
به تازگی آلکالوییدهای بتاکاربولین موجود در گیاه و دانه های اسپند بدلیل خاصیت ضد تومور (ضد سرطان) آن مورد توجه قرار گرفته اند. برای تولید کالوس از جدا کشتهای اسپند معمولاً یک محیط پایه MS که حاوی هورمون KIN، باشد کافی است، اما همراه کردن یک هورمون اکسینی نظیر 4-D و 2 و NAA با هورمون KIN باعث افزایش تولید کالوس میگردد. تاکنون هیچ تحقیقی برروی سیستم باززایی نوساقه و ریشه در گیاه اسپند صورت نگرفتهاست.
دراین تحقیق به منظور باززایی گیاه اسپند جهت بررسی ارتباط بین مراحل مختلف تمایز و تولید آلکالوئیدها از جدا کشتهای مختلف نهال اسپند و نیز محیط کشت حاوی هورمون BA,KIN و ویتامین تیامین تشخیص داده شد. علاوه بر آن از نظر وجود آلکالوئیدها، کالوسهای تیره و آبدار نسبت به کالوسهای سبز و شفاف بیشترین آلکالوئیدها را دارا بودند. همچنین نوساقهها و کالوس مولد ریشه نیز دارای آلکالوئیدهای هارمالا بودند. دانه اسفند دارای آلکالوئیدهایی به نام (هارمالین، هارمین، هارمالول) است.
در ایران
بو دادن دانههای اسفند در نزد برخی جهت جلوگیری از چشم زخم موثر دانسته شده است. در گویش برخی از مردم ایران به ویژه استان فارس به آن دونشت گویند. در زبان بختیاری های استان چهار محال وبختیاری نیز به این گیاه دینش (دینشت )می گویند. این گیاه جزء 40 گیاه سفارش شده اسلام می باشد. البته دراحادیث و روایات از کیاه سبز آن تعریف شده است.
میوه کاکتوس، بیضی شکل به رنگ قرمز بنفش و سطح آن پوشیده از خارهای ریز است.
میوه کاکتوس خوردنی و به دلیل داشتن فیبر بالا و آنتیاکسیدانها در بسیاری از نقاط جهان به ویژه آمریکای لاتین محبوب مردم بومی است.
کاکتوس مصارف پزشکی نیز دارد و برای درمان دیابت، کلسترول بالا، چاقی، کولیت و اسهال استفاده میشود. این میوه همچنین دارای خواص ضدویروسی و ضدالتهابی است.
مطالعات اولیه نشان میدهد که میوه کاکتوس میتواند سطح قندخون را در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کاهش دهد. میوه این گیاه منبع غنی از ترکیباتی موسوم به بتالینها است که فیتوکمیکالهای منحصربهفرد در میوههایی به رنگ قرمز - بنفش مثل میوه کاکتوس و چغندر هستند. بتالینها در واقع گلیکوزیدهایی هستند که به کاهش قندخون کمک میکنند. در مطالعه پزشکی که در سال 1990 انجام گرفت معلوم شد این میوه برای دیابتیها مفید است.
همچنین خاصیت آنتیاکسیدانی بتالینها برای حفاظت از بافت جداره عروق خونی و سیستم لنفاوی بدن مفید است.